چرا نبايد نوشابه بخوريم؟
بررسيهاي محققان انگليسي و آمريکايي نشان ميدهد به ازاي هر قوطي نوشابه شکردار که در روز مصرف شده باشد، فشار خون به طور منظم بالاتر ميرود.
دادههاي مربوط به بيش از 2 هزار و 500 نفر نشان ميدهد که نوشيدن بيش از 355 ميلي ليتر آب ميوهي شکردار يا نوشابهي گازدار در روز ميتواند توازن فشارخون را به هم بزند.
دانشمندان معتقدند که شکر زياد در خون باعث به هم خوردن حالت عادي رگها و ميزان نمک در بدن ميشود. نوشيدنيهاي رژيمي که با شيرينکنندههاي مصنوعي شيرين شده باشند، چنين خطري را ندارند. مالکان صنعت نوشابهسازي ميگويند که محصولات آنها در صورتي که به اندازه مصرف شوند، خطري ندارند. انجمن قلب آمريکا ميگويد که نبايد هفتهاي بيش از 3 قوطي 355 ميلي ليتري نوشابه مصرف کرد.
در اين مطالعه در 4 مورد از داوطلبان 40 تا 59 ساله از انگليس و آمريکا خواسته شد تا آن چه را در 24 ساعت قبل نوشيده بودند، ثبت کنند. همچنين نمونه ادرار آنها گرفته و فشار خونشان اندازهگيري شد. به ازاي مصرف هر يک قوطي اضافه نوشابه شکردار در روز، فشار بيشينه داوطلبان 1.6 ميلي متر جيوه و فشار کمينه آنها 8 دهم ميلي متر جيوه بيشتر بود.
در مجموع به نظر ميرسيد کساني که مقدار زيادي نوشيدنيهاي شيرين شده با شکر مصرف ميکردند، رژيمهاي غذايي بدتري داشتند و احتمال اضافه وزن آنها بيشتر بود. اما صرف نظر از اين مسئله، ارتباط آن با فشار خون حتي پس از احتساب عواملي مثل وزن و قد، قابل توجه بود.
2- نوشابه هضم غذا را با مشکل مواجه ميکند
دکتر فريده شيشهبر در اين باره ميگويد: تقريبا همه مواد و ترکيبات موجود در نوشابه مضر هستند و هيچ ماده مفيدي در آن وجود ندارد. نوشابههاي بيرنگ هم اگر چه فاقد رنگهاي شيميايي هستند، مضرات زيادي دارند و مصرف آنها توصيه نميشود. وي با بيان اين که مصرف نوشابه با هدف هضم غذا و يا به عنوان نوشيدني همراه غذا به هيچ وجه توصيه نميشود، افزود: دستگاه گوارش بدن براي هضم غذا نيازي به نوشابه ندارد و نبايد با هدف تسريع هضم غذا نوشابه مصرف کرد. برخي افراد هم نوشابه را به عنوان يک نوشيدني و براي خنک شدن بدن مصرف ميکنند که به اين افراد نيز توصيه مي شود نوشيدنيهاي سالم را جايگزين کنند.
افرادي که با مشکل ترشح زياد و يا کم اسيد معده مواجه هستند بايد با مراجعه به پزشک و درمان دارويي اين مشکل را حل کنند و مصرف نوشابه نه تنها تاثيري در اين زمينه ندارد، بلکه ميتواند عوارضي هم به همراه داشته باشد.
اين متخصص تغذيه با اشاره به اين که غذاهاي چرب ديرهضم هستند، خاطرنشان کرد: پس از مصرف غذاهاي چرب اگر نوشابه و يا هر مايع ديگري مصرف شود، موجب رقيق شدن اسيدهاي گوارشي ميشود و درنتيجه هضم غذا با مشکل مواجه خواهد شد.
مصرف آب، شربتهاي طبيعي، دوغ و ماءالشعير به همراه غذا نسبت به نوشابه مضرات کمتري دارد ولي مصرف اين مايعات به همراه غذا نيز توصيه نميشود.
مواد غذايي پس از مصرف در درون معده از نظر دمايي تعديل ميشوند و به دماي مناسب براي هضم ميرسند، اين در حالي است که مصرف نوشيدنيهاي سرد به همراه غذا، تعديل حرارت مواد غذايي را مختل ميکند که در نتيجه آن هضم غذا با مشکل مواجه ميشود.
3- نوشابه خطر سکته را افزايش ميدهد
مصرف مداوم و منظم نوشابه، خطر ابتلا به سکته را تا 61 درصد افزايش ميدهد. پژوهشگران دانشگاه ميامي ميلر با تحقيق بر روي بيش از دو هزار و 500 نفر، در صدد يافتن پاسخي براي پرسش مربوط به تاثير نوشابه بر سلامت انسان پس از 9 سال بودند. در نهايت آنان به اين نتيجه رسيدند افرادي که به طور منظم نوشابه مصرف ميکنند تا 61 درصد بيشتر از ديگران و کساني که مصرف به مراتب کمتري دارند، در خطر ابتلا به سکته قرار ميگيرند.
4- نوشابههاي گازدار موجب پوکي استخوان ميشوند
دکتر زهرا عبدالهي معاون دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت ميگويد: نوشابهها علاوه بر قند زياد، داراي املاح فسفات هستند که در جذب کلسيم غذا ايجاد اختلال ميکند و نهايتا مصرف مداوم نوشابههاي گازدار کمبود کلسيم و به دنبال آن پوکي استخوان را به دنبال دارد. پوکي استخوان موجب شکستگيهاي خود به خود استخوان ميشود.
دکتر سيد مرتضي صفوي، عضو هيئت علمي دانشگاه تهران نيز در اين باره ميگويد: اسيد فسفريک علاوه بر ايجاد اختلال در گوارش غذا، باعث اسيدي شدن خون ميشود که براي جلوگيري از پايين آمدن بيش از حد PH خون (اسيدي شدن) و خنثيسازي آن، بدن از کلسيم ذخيره شده در استخوانها استفاده ميکند.
در واقع اسيد فسفريک موجود در نوشابه باعث کنده شدن کلسيم از استخوانها ميشود؛ از سوي ديگر براي جذب کلسيم موجود در غذاها از طريق دستگاه گوارش نيز نياز به برقراري نوعي تعادل ميان ميزان کلسيم و فسفر است. وقتي اين تعادل بر اثر نوشيدن نوشابه گازدار حاوي اسيدفسفريک به هم ميخورد، جذب کلسيم از دستگاه گوارش نيز دچار اختلال ميشود. بنابراين بدن از يک سو از کلسيم ذخيره شده در استخوان استفاده ميکند و از سوي ديگر به راحتي نم تواند کلسيم جذب کند، در نتيجه دچار نوعي فقر کلسيم و کاهش تراکم استخواني و در نهايت پوکي بافت استخواني خواهد شد. طبق نتايج جديدترين تحقيقات علمي، افرادي که به ميزان زياد نوشابه مصرف ميکنند، احتمال شکستگي استخوان در آن ها 3 تا 4 برابر کساني است که نوشابه مصرف نميکنند. به عنوان مثال خانمي که هر روز يک ليوان نوشابه مصرف ميکند، 3 برابر بيشتر در معرض ابتلا به پوکي استخوان قرار دارد و اگر اين زن ورزشکار باشد، ميزان اين خطر 5 برابر افزايش مييابد. به گفتهي دکتر صفوي در حال حاضر سن ابتلا به پوکي استخوان در ايران کاهش يافته و به 35 سال رسيده است.
5- نوشابههاي گازدار عامل اصلي پوسيدگي دندانها هستند
دکتر سعيد نعمتي، دبير علمي کنگره دندانپزشکي ترميمي و عضو هيات علمي دانشگاه آزاد ميگويد: يکي از مهمترين مسائلي که امروزه با آن مواجه هستيم، استفادهي بيرويهي نوجوانان و جوانان از نوشابههاي گازدار و تنقلات حاوي مواد قندي است که در اين سنين با توجه به افزايش فعاليتهاي بدني تمايل به مصرف اين مواد نيز افزايش يافته و باعث ايجاد صدمات جبران ناپذيري بر بدن و دندانها مي شود.
نوشابههاي گازدار به دليل وجود ترکيبات CO2 و تبديل آن به اسيد کربنيک باعث عدم جذب کلسيم مواد غذايي و در نتيجه ايجاد مشکلات اسکلتي و پوکي استخوان ميشود و از طرفي حل شدن تدريجي ميناي دندان و در نتيجه رنگ گرفتگي سطحي، ايجاد حساسيت، پوسيدگيهاي ريز روي ميناي دندان را به دنبال دارد.
بهترين جايگزيني براي تنقلات و نوشابههاي گازدار، انواع مغزها و انواع دوغ ميباشد که در گذشته جايگاه خوبي در سبد غذايي ما ايرانيان داشته است و نه تنها فاقد اثرات پوسيدگي دندانها است بلکه باعث تامين کلسيم مورد نياز بدن نيز ميشود.
6- نوشابه موجب افزايش احتمال ابتلا به سرطان لوزالمعده ميشود
محققان ميگويند مصرف نوشابههاي قندي بيش از دو بار در هفته ميتواند احتمال افزايش به سرطان لوزالمعده را افزايش دهد. به گزارش روييترز، مطالعهاي بر روي 60 هزار نفر در سنگاپور نشان ميدهد که افرادي که بيشتر به جاي نوشابههاي قندي آب ميوه مينوشند کمتر در معرض اين سرطان قرار ميگيرند.
مارک پريرا از دانشگاه مينسوتا که اين مطالعه را رهبري ميکرده است ميگويد شايد شکر عامل اصلي اين امر باشد ولي افرادي که به طور مداوم نوشابههاي قندي مينوشند به بيماريهاي ديگري نيز مبتلا ميشوند.
پس از مصرف غذاهاي چرب اگر نوشابه و يا هر مايع ديگري مصرف شود، موجب رقيق شدن اسيدهاي گوارشي مي شود و درنتيجه هضم غذا با مشکل مواجه خواهد شد.
وي ميگويد: "ميزان بالاي شکر اين نوشيدنيها ميزان انسولين را افزايش ميدهد و همين امر ميتواند سلولهاي سرطان لوزالمعده را افزايش دهد."
اين تيم تحقيقاتي بر روي 60 هزار و 524 مرد و زن سنگاپوري - چيني براي 14 سال مطالعه انجام دادند. در اين بين 140 نفر مبتلا به سرطان لوزالمعده شدهاند و آنها که در هفته بيشتر از دو نوشابهي قندي مينوشند 87 درصد بيشتر در معرض ابتلا به اين سرطان بودند. محققان معتقدند اين نتايج قابل تعميم به ساکنان کشورهاي ديگر نيز هست.
7- نوشابه موجب افزايش احتمال ابتلا به سنگهاي کليوي
بالا رفتن ميزان اسيد فسفريک در خون بر عملکرد کليهها تاُثير منفي داشته، از آن جايي که کليهها قادر به دفع سريع آن نميباشند باعث وارد آمدن فشار مضاعف به کليهها ميشود. همچنين مصرف نوشابههاي گازدار سبب ميگردد تا کلسيم از استخوانها خارج شده و درون خون جريان يابد که اين امر به نوبهي خود موجب رسوب کلسيم اضافي در کليهها گرديده که در نهايت منجر به تشکيل سنگهاي کلسيمي در کليهها ميشود.
و در آخر جالب است بدانيد محققان ثابت کرده اند که اگر يک تکه ناخن، 72 ساعت در نوشابه ي حاوي اسيد فسفريک باقي بماند به طور کامل حل خواهد شد.