جمع آوری رای برای حزب الله لبنان به کمک دلارهای حلال امریکایی
این سازمان شیعه در مواجهه با بحران اقتصادی در لبنان، بر کمک های اجتماعی خود افزوده تا از بروز نارضایتی در صفوف هواداران خود جلوگیری کند
«صد روز مانده به انتخابات پارلمانی حیاتی برای آینده لبنان و در شرایطی که جامعه سنی رقیب حزب الله پس از کناره گیری رهبر آن، سعد حریری، از سیاست به نوعی یتیم شده، احزاب و تشکل های مختلف بر تلاش های خود جهت جلب قلوب رأی دهندگان افزوده اند. اما در این سنت قدیمی لبنان که خریدن رأی همواره معمول بوده، حزب شیعه هوادار ایران سرآمد همگان است... آن هم به یمن دلارهای دشمن آمریکائی که هنوز به رغم برقرار بودن مجموعه گسترده ای از تحریمهای واشینگتن، به دست سران این حزب می رسد.
یک بازرگان کت و کراوات پوشیده که به "حزب خدا" نزدیک است، برای نشان دادن این تناقض، لبخندی بر لب می گوید : «دلار شیطان بزرگ اینجا "حلال" شده است». حزب الله به مدد زرادخانه تسلیحاتی خود که از پایان جنگ داخلی لبنان در سال 1990 همواره از رها کردن آن امتناع ورزیده، موقعیت مسلطی در صحنه سیاسی کشور پیدا کرده است.
در کشوری که ارزش پول ملی آن بر اثر بحران اقتصادی و مالی بزرگی که دو سال است آن را به لرزه در آورده، نزدیک به 100% سقوط کرده، داشتن دلار یا از آن هم بهتر دریافت دلار یک امتیاز لوکس به شمار می رود. محمد رعد، رئیس پارلمانترهای حزب الله، به فیگارو می گوید : "تمام کسانی که برای حزب کار می کنند اعم از نظامی یا غیرنظامی حقوقشان را به دلار دریافت می کنند". او البته مایل نیست شمار این افراد را فاش کند که طبق برخی برآوردها بین 50.000 تا 60.000 نفرند و هر یک بین 1000 تا 1200 دلار در ماه دریافت میکنند.
محمد رعد در ادامه می گوید که در کنار این هسته مرکزی پرسنلی، "ما درمواجهه با بحران از یک سال پیش معادل 100 تا 200 دلار لیره لبنانی به حقوق کارمندان مؤسسات خیریه، بهداشت و درمان و مدارس مناطق تحت کنترل حزب الله [جنوب لبنان، دره بقاع در غرب و حومه جنوبی بیروت] که همگی هم شیعه نیستند، اضافه کرده ایم". این پارلمانتر که امانوئل ماکرون طی سفرهایش به لبنان درتابستان 2020 با با او نیز دیدار کرده بود، لبخند زنان می گوید: "ما پارلمانترها هم شخصا هر یک 50 دلار به محافظانمان علاوه بر حقوقی که از سازمان امنیت کشور می گیرند پرداخت می کنیم". فرانسه بر خلاف ایالات متحده و بسیاری از کشورهای اروپائی، حزب الله را یک سازمان تروریستی نمی شناسد.
در همان حال که واشینگتن در پشت پرده امیدوار است از راه پرداخت کمک های نقدی به سازمان های غیر دولتی لبنان خون تازه ای در رگ های آنها بدمد، تنها تشکلی که در صحنه سیاست کشور قادر به رقابت با حزب الله است گروه "نیروهای لبنانی" (Forces libanaises/FL) است که حزبی است مسیحی و بشدت دشمن تشکل شیعه هوادار ایران که گفته می شود از سوی عربستان سعودی (مسلمان وهابی!) حمایت مالی می شود، گو اینکه حزب مزبور این را تکذیب می کند. این هم یک تناقض دیگر در لبنانی که به نظر می رسد در آستانه تجزیه و تلاشی باشد.
جبران باسیل، وزیر پیشین امور خارجه و از رقبای "نیروهای لبنانی" در کمپ مسیحی، می گوید : «پس از کنار رفتن سعد حریری، "نیروهای لبنانی" تلاش می کند آراء سنی ها را بدست آورد اما منابع مالی شان به اندازه حزب الله نیست».
هاشم صفی الدین، با عمامه سیاه، مردی که تقریبا هیچگاه با رسانه های خارجی صحبت نمی کند، در حالیکه زیر تصاویری از مرشدان فکری خود ...خمینی و علی خامنه ای، رهبر کنونی جمهوری اسلامی، نشسته، گوشه ای از شبکه گسترده کمک های اجتماعی که به حزب الله امکان داده ضربات و آسیب های ناشی از بحران شدید اقتصادی را مستهلک کند، را بر ملا می کند. هاشم صفی الدین در دفتر و اقامتگاه خود که در یک ساختمان بشدت ایمن و حفاظت شده در محله ضاحیه جنوب بیروت واقع است، در واقع حکم "نخست وزیر" نوعی دولت شیعه را دارد که البته عنوان دولت به خود اطلاق نمی کند، اما بسیاری از نزدیکان حتی او را جانشین احتمالی حسن نصرالله، رئیس و نفر اول کنونی حزب الله، به شمار می آورند. او که با یک ماسک ضد کووید ریش پر پشت فلفل نمکی خود را پوشانیده از جمله می گوید : "سال گذشته ما 50 میلیون دلار هزینه برنامه های اجتماعی کردیم".
علاوه بر شبکه فروشگاه های "النور" که مشتریان آن به اعضاء حزب (نظامی یا غیرنظامی) منحصرند و می توانند اجناس مورد نظر را به قیمت کم تهیه کنند، حزب الله در دوران بحران نوعی کارت اعتباری به نام "کارت امام سجاد" صادر کرده که دارندگان آن می توانند اقلام مورد نیاز را به قیمت نازل خریداری کنند. در پی یک آمارگیری دقیق از جماعات ساکن مناطق تحت کنترل حزب الله و سطح درآمدهایشان، هاشم صفی الدین با اطمینان تأکید می کند که "دست کم 200000 خانواده از این کارت های اعتباری دریافت کرده اند". برخی سنی های نزدیک به حزب الله نیز از این مزیت برخوردار شده اند. اما از نظر مخالفان حزب شیعه، این کاهش قیمتها تنها نتیجه معافیت از مالیات بر ارزش افزوده(TVA) تولیداتی است که از کشورهای متحد حزب الله، سوریه و ایران، وارد می شود و در مورد شمار اشخاص بهره مند از آن نیز غلو شده است. واقعیت هر چه باشد این کمک ها بخش بزرگی از حدود یک میلیون و ششصد هزار جمعیت شیعه لبنان (36% جمعیت طبق آمار سازمان ملل متحد، 34% سنی، 24% مسیحی و بقیه از اقلیت دروز) را در بر می گیرد.
در این دوران سخت اقتصادی، تشکل شیعه هوادار ایران نفع خود را در این می بیند که به عنوان مادر شیر ده جامعه شیعه که یکی از سه رکن تشکیل دهنده قدرت آن در کنار زرادخانه تسلیحاتی و متحدان سیاسی غیرشیعه آن به شمار می رود، ظاهر شود.
با این حال در برخی از پایگاه های آن در جنوب و قدری بیشتردر دره بقاع که ساختارهای قبیله ای آن بعضا از کنترل خارج است، نوعی نارضایتی رو به افزایش دارد. به گفته یک تحلیلگر شیعه، "این مناطق توسط کمیسیونی اداره می شوند که تشکیل شده از یک نماینده حزب الله، یک عضو متحد شیعه آن امل و یک مسئول اطلاعات نظامی که معمولا نظر نامساعدی به حزب الله ندارد". به گفته این کارشناس، "شیعیان در این مناطق مانند دیگر جوامع رنج می برند و به طور خاص از بابت حمایت سیاسی حزب الله از نبیه بری، رهبر امل و رئیس پارلمان که از نگاه آنان تجسم فساد مطلق است، شکایت دارند. همچنین از مخالفت حزب الله با تحقیق درخصوص انفجار مهیب بندر بیروت که در سال 2020 بیش از 200 نفر را کشت، ابراز خشم و انزجار می کنند".
هر چند پول های حزب الله در بانک های لبنانی نیست، پول برخی از تأمین کنندگان مالی آن در این بانک ها است یا دست کم تا مدتی پیش بوده است، زیرا اندوخته ها و سپرده های آنان با سقوط سرگیجه آور ارزش لیره لبنانی دود شده و به هوا رفته است. از جمله این تأمین کنندگان برخی از اعضاء جوامع لبنانی در تبعید در آفریقا است که در پاره ای موارد ثروت هایشان که بعضا به دهها میلیون دلار برآورد می شود، در بانک های لبنانی نابود شده است. برخی از این افراد امروز بشدت خشمگین هستند.
با اعمال تحریم های تازه آمریکا علیه سرپرست ایرانی حزب الله از سال 2018، کمک ماهانه تهران به این سازمان از 65 میلیون دلار به 40 میلیون دلار کاهش یافته است. به موازات آن، به گفته هاشم صفی الدین، "آمریکائی ها فشارهای شدیدی بر بازرگانان شیعه فعال در آفریقا وارد آوردند به نحوی که هم اکنون هر گونه نقل و انتقال بانکی برای آنان غیرممکن است اما ما برای دریافت دلارهای مورد نیاز راه ها و شیوه های خودمان را داریم". در هر حال این قدر هست که "بانک" حزب الله موسوم به "قرض الحسنه" که در واقع "بانک" نیست چون بهره در آن ممنوع است، سال گذشته تعداد 75.000 وام به مبلغ کل 200 میلیون دلار پرداخت کرده است.
به تأیید چندین منبع، پول نقد همچنان در چمدان از آفریقا به فرودگاه بیروت که تحت کنترل حزب الله است، وارد می شود. جالب اینکه در طرح های اصلاحی اقتصادی کشورهای غربی برای لبنان اعاده کنترل دولت مرکزی بر فرودگاه به عنوان یک ضرورت پیش بینی شده است. لیکن هاشم صفی الدین مدعی است که "آنچه آمریکائی ها نمی خواهند درک کنند اینست که بسیاری از امکانات مالی ما از سوی شهروندان ساکن لبنان یا دیگر کشورها تأمین می شود. 70% برنامه کمک های اجتماعی ما از همین طریق تأمین می شود". این "نخست وزیر" دولت حزب الله سپس می افزاید : "ما از راه وارد کردن گازوئیل و سوخت از ایران که مورد استفاده 275.000 خانواده از هر دین و مسلکی قرار گرفت و 1500 نهاد و مؤسسه از بیمارستان تا مدرسه نیز از آن بهره مند شدند خواستیم پیامی به آمریکائی ها برسانیم که ما گزینه های دیگری هم برای محبوب القلوب ماندن داریم". او همچنین ادعا می کند : "اینکه اسرائیلی ها کشتی های ایرانی حامل این محموله ها را هدف قرار ندادند به ما نشان داد که برای جنگ آمادگی ندارند".
اما مخالفان حزب شیعه و بسیاری از لبنانی ها آن را متهم می کنند که بسیاری از نیازهای مالی خود را از راه تولید کپتاگون Captagon، نوعی آمفتامین [ماده مخدر]،در طول مرز سوریه که پس از آن به کشورهای خلیج صادرمی شود، تأمین می کند. اما هاشم صفی الدین قسم می خورد که "کل این داستان سراپا دروغ است. دین ما چنین اجازه ای نمی دهد". به گفته یک کارشناس اقتصادی غربی، "حزب الله همچنین مبالغ زیادی از بازار قاچاق الماس در آفریقا بدست می آورد". هاشم صفی الدین با لبخندی می گوید "آمریکائی ها حالا ما را متهم می کنند که یک کارتل تبهکار هستیم".
در انتخابات بعدی، شمار زیادی از شیعیان ممکن است شرکت نکنند. نرخ عدم مشارکت در انتخابات قبلی 45% بود. این شیوه ای ملایم برای ابراز نارضایتی شان است. دکتر رحیل حاج سلیمان، پزشک بیمارستان سن-ژرژ در جنوب بیروت، می گوید "من به حزب الله رأی خواهم داد. من یک مقاومت قوی می خواهم. مقاومت دیگر مانند گذشته صرفا علیه اشغال جنوب کشور توسط اسرائیل نیست، نوع دیگری از مقاومت است علیه آمریکا و متحدانشان که ما را با تحریم هایشان به خفقان کشیده اند، اما نمی فهمند که خفه کردن حزب الله یعنی خفه کردن مردم".»