آیا غرب و شرق در آستانه جنگ قرار دارند؟ مذاکره ۵ ساعته ماکرون ـ پوتین
در سالنی که یک میز سفید بسیار درازی گذاشته شده است. سبد کوچک حاوی گل در وسط آن قرار داده شده است. ... امانوئل ماکرون به انگلیسی میپرسد «حالت چطور است؟» دستی نمیدهند. رئیسجمهور فرانسه مجبور بود قبل از پیاده شده از هواپیما، تست پ.ث.آر. بدهد و به فاصله پنج متر دورتر از رئیسجمهور روسیه بنشیند. پوتین به انگلیسی جواب میدهد «خوب، خیلی خوبم، شما چطورید؟».
«رئیسجمهور عزیز»، «امانوئل عزیز».... این دو مرد خیلی سریع از افعال دوم شخص مفرد (تو به جای شما-م) استفاده کردند و از فرمولهای سیاسی بیرون آمدند، با وجود اینکه از دو سال پیش همدیگر را ندیده بودند. دو نفر تنهایی در این سالن هستند، به استثنا مترجم که در فاصله دورتر نشسته و مأموریت دارند که در صورت برخورد با مشکل در درک کلمات به «کمک» بیایند و وارد شوند. برخلاف عرف دیپلماتیک در چنین سطحی، مشاوران بیرون رانده شدند، برای اینکه گفتگو هرچه صریحتر و مستقیمتر باشد. موضوع، نجات صلح در اوکراین است.
البته که، این مسئله با یک ملاقات حل نخواهد شد، حتی زمان مذاکرات رو در رو هیچ محدودیتی نداشتند که در نهایت به پنج ساعت کشید. پوتین در کنفرانس مطبوعاتی مشترک به شوخی گفت «رئیسجمهور ماکرون از شش ساعت پیش با من گفتگو کرد، تقریبا شکنجهام کردم». اما او تصدیق کرد که «برخی پیشنهادات وی چیزهای هستند که میتوان آنها را مبنای پیشرفت جمعی در نظر گرفت» و قول داد که هر «کاری را برای تفاهم انجام خواهد داد» تا از رویارویی نظامی جلوگیری کند. به گفته وی، نه او و نه مهمانش (ماکرون-م) خواستار جنگ بین روسیه-ناتو نیستند که «پیروز ندارد».
فوریت وجود دارد، در زمانی که سرویسهای اطلاعاتی آمریکا روز یکشنبه هشدار دادند که احتمال اشغال گسترده اوکراین توسط روسیه در اواسط فوریه وجود دارد. ماکرون در داخل هواپیمایی که وی را به مسکو میبرد آن را تصحیح کرد و گفت «گمان میکنم که سیستم آمریکا میخواهد فشار وارد کند». اما وی از خطر آگاه است. رئیسجمهور بر اهمیت مسئله تأکید میکند و میگوید «تاریخ به ما آموخته است» که «در چنین لحظات تشدید شونده، وقتی تنش در چنین سطحی است، کمترین اشتباه، کمترین چیزی است که قابل کنترل نیست، بعد میتواند به خیلی دورترها برود». وضعیت اروپا «به طور برجستهای بغرنج است».
طی این ماراتون گفتگوی رو در رو که طی آن هر یک در یک سر میز شام خود را صرف کردند- که هدف آن «ایجاد مجدد اعتماد» پوتین بود، ماکرون به وی درود فرستاد و از کنار حاکم کرملین امروز برای دیدار با رئیسجمهور اوکراین خواهد رفت... پوتین مدتهای مدیدی است که تمام کارتهایش را بازی کرده است. کسی که میخواهد اوکراین را به گفته خودش به عنوان «خواهر کوچکتر» در دامان روسیه تبدیل کند و آن را از ناتو که تحت تسلط آمریکا است، دور نگهدارد.
فراتر از اوکراین، وی از ناتو تضمین میخواهد که هرگونه گسترش به سمت شرق را متوقف کند. پوتین میگوید «تلاش میکنیم که خود را با تضمینهایی داده شده مثل تبدیل ناتو به عنوان یک سازمان صلحجو و مدافع، آرام کنیم». وی از «عراق و لیبی» به عنوان دو ضد نمونه یاد کرد. از زمان سقوط شوروی در سال۱۹۹۱، این خواسته توسط تمام روسای قبلی پوتین تکرار شده است. الا اینکه وی (پوتین-م) طی این مدت به واسطه قوی کردن فوقالعاده ارتش روسیه موضع استراتژیکی قویتری پیدا کرده است. وی در سال۲۰۱۴ بهراحتی کریمه را فتح و به روسیه متصل کرد.
در بدو دیدار، ولادیمیر پوتین نسبت به «تلاشهای» پاریس «برای حل مشکل امنیتی اروپا» و «پیدا کردن راه حل بحران» در اوکراین درود فرستاد. اما به چه شکلی؟ با شمایی مثل «فنلاند کردن» اوکراین، یعنی وضعیت خنثی «چیزی که روی میز گفتگو» با ماکرون قرار داشت.