بازرسيهاي آژانس بين المللي انرژي اتمي
توضيحات زير مي تواند چهارچوب بازرسي هاي سازمان ملل را تا اندازه اي روشن كند پگ
آژانس بين المللي انرژي اتمي 4 نوع بازرسي متفاوت انجام مي دهد :
1- بازرسي موقت
آژانس از طريق اين بازرسي، گزارش اوليه دولت عضو درباره برنامه هسته يي رامورد بررسي و نظارت قرار مي دهد . اين گزارش در مقطع زماني کوتاهي تهيه مي شود .
2- بازرسي معمولي
آژانس از اين بازرسي در اين موارد استفاده مي كند:
بررسي موقعيت ، مقدار و ترکيبات مواد هسته اي
بررسي هر گونه خطا يا تقلب در ليست مواد هسته اي .
اين بازرسي محدودبه اماکن و تأسيساتي است که داراي تجهيزات هسته اي هستند و دولت عضو آنها را اعلام مي کند .
3- بازرسي ويژه
اگر اطلاعاتي که دولت عضو ارائه داده از نظر آژانس کافي نباشد ، آژانس مي تواند از بازرسي ويژه استفاده كند . آژانس مي تواند با تصويب شوراي حکام يا هيأت مديره بدون نياز به رضايت دولت مربوطه بازرسي ويژه را انجام دهد .
4- بازرسي پروتکل الحاقي
بر اساس پروتکل الحاقي ، بازرسي حق آژانس است و نيازي به تصويب شوراي حکام ندارد . از طرف ديگر آژانس در بازرسي هاي خود بر مبناي پروتکل الحاقي حق دارد به هر مکاني که براي انجام وظايف خود ضروري مي داند دسترسي پيدا کند .
اين نوع بازرسي بيشتر براي فعاليت هاي مشكوك، طراحي شده و مي توان از آن به « بازرسي هاي سرزده » تعبير کرد . رژيم ايران زير بار اين نوع بازرسي نمي رود. اين يكي از خواستهاي گروه پنج به علاوه يك است. چرا كه رژيم ايران مراكز مشكوك متعددي در برنامه اتمي خود دارد